مزاج شناسی
مزاج شناسی ، از مباحث مهم و بنیادین در طب اخلاط است (که در اذهان عامه به «گرمی» و «سردی» معروف است)
این مقاله برگرفته شده از کتاب زالو درمانی مهندس ابو حمزه ( مدیرعامل شرکت راگا ) می باشد
مزاج شناسی
کسانی که گامی برای درمان به روش طب سنتی بر ميدارند باید بدانند که قدم اول در این راه اصلاح مزاج بیمار است.
و هر کاری بدون اصلاح مزاج یا کم اثر و یا گاها بی اثر خواهد بود. برای اصلاح مزاج هم راهی جز شناخت دقیق آن وجود
ندارد (مزاج شناسی ) و ما در اینجا مختصری در این زمینه صحبت میکنیم. البته که دوستان عزیز را به مطالعه و بررسی
کتابهايي که در این زمینه موجود است دعوت مینماییم، باید بدانیم که در طب ایرانی، جهان ترکیبی از ارکان اربعه
(۴ ماده عنصر اصلی) میباشد که شامل آتش، هوا، آب و خاک ميشود.
البته این چهار عنصر جدای از عناصر جدول مندلیف است، در حقیقت ارکان اربعه چهار حالت ماده هستند که همه حکما در همه
دنیا به حقیقت آن دست پیدا کرده اند. بنابراین اگر بخواهیم به ماهیت عناصر اربعه پی ببریم باید به کیفیت آنها توجه کنیم.
نخستین کیفیت سبکی و سنگینی یا همان جرم مواد است و بنابر وزن به ترتیب آتش روی هوا و هوا روی آب و آب روی خاک
قرار میگیرد
پس آتش سبکترين و خاک سنگینترين جرم را دارا هستند. همچنین خاک سمبل جامدات، آب سمبل مایعات، هوا سمبل گاز
و آتش سمبل پلاسما هستند. هرکدام از عناصر اربعه دارای دو کیفیت از چهار کیفیت گرما (حرارت) ، سرما (برودت) ، تری
(رطوبت) و خشکی (یبوست) میباشند که به آنها کیفیات اربعه میگویند. از آنجا که سرما و گرما با هم جمع نمیشوند و تری
و خشکی نیز با هم، جمع نمیشوند، بنابراین چهار حالت پدید میآید:
- آتش:گرم و خشک
- هوا : گرم و تر
- آب : سرد و تر
- خاک : سرد و خشک
مزاج چیست :
به در هم آمیختن ارکان، مزاج گفته ميشود. در واقع از فعل و انفعالات ارکان اربعه با یکدیگر در یک جسم مرکب مزاج حاصل
میآید، بنابراین مزاجها هم دارای هریک از کیفیتهای ارکان هستند. به عبارت دقیق تر تمام اطراف ما به عنوان انسان که
یک جسم مرکب هستیم در مزاج ما اثر گذار است. آب و هوای محل زندگی، خواب و شغل، تغذیه و حرکات و حتی افراد
پیرامون ما روی مزاج ما تاثیر گذارند.
با این تفاسیر به غلبهی هر مزاج در بدن نام خاصی اطلاق ميشود که به شرح زیر است:
- صفرا (گرم و خشک)
- دم (گرم و تر)
- بلغم (سرد و تر)
- سودا (سرد و خشک)
برای اختصار علائم و نشانههای هر مزاج را در جدول زیر آوردهایم
مزاج | کیفیت | فصل | گروه خونی | سن | رنگ (پوست، ادرار، چشم) |
صفرا | گرم و خشک | تابستان | AB+ | ۲۰ تا ۴۰ | زرد |
دم | گرم و تر | بهار | O+ | تولد تا ۲۰ | گندمگون ـ سرخ |
بلغم | سرد و تر | زمستان | B+ | ۶۰ به بالا | سفید ـ سياه روشن |
سودا | سرد و خشک | پاییز | A+ و تمامی منفیها | ۴۰ تا ۶۰ | سبزه _ تیره |
باید بدانیم زالو درمانی ابزاری برای تعادل بخشیدن به اخلاط بدن و در حقیقت یک پاکسازی برای دفع اخلاط اضافی و غیر طبیعی
میباشد تا مزاج بیمار به مزاج طبیعی باز گردد. برای رسیدن به این هدف باید طبیب بداند که مزاج بیماری و مزاج اصلی بیمار
و مزاج داروها و مزاج محیط زیست بیمار چیست
(تا بدانیم زالو در این جمع چگونه میتواند به بیمار کمک نماید) یعنی باید ابتدا مزاج اصلی بیمار را بشناسیم و بعد مزاج
بیماری را تشخیص دهیم تا بتوانیم فرد را به مزاج اولیه خود که حالت سلامتی برای او داشته برگردانیم.
منبع :
ویکیپدیا – کتاب زالو درمانی ( مهندس ابو حمزه )
دیدگاهتان را بنویسید